Аутори:
1. Šemsudin Porčić, KB Bihać,
Federation of Bosnia and Herzegovina
, Bosnia and Herzegovina
Апстракт:
UVOD: Virus teškog respiratornog sindroma (engl. Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus-2, SARS-CoV-2) je novi koronavirus, otkriven u decembru 2019. godine, koji je uzročnik koronavirusne bolesti-2019 (engl. Coronavirus disease-2019, COVID-19). COVID-19 je sistemska bolest pokrenuta infekcijom SARS-CoV-2, koja uključuje imunološke i inflamatorne procese, disfunkciju endotelnih ćelija, aktivaciju komplementa, kao i hiperkoagulantno stanje krvi, što zajedno predisponira pacijente za nastanak trombotske bolesti. Većina inficiranih bolesnika ima blaži oblik bolesti – najčešće sa povišenom temperaturom, kašljem i osjećajem slabosti. U teškim oblicima bolesnici razvijaju akutni respiratorni distres sindrom (ARDS), septički šok, metaboličku acidozu i koagulopatiju uključujući diseminiranu intravaskularnu koagulaciju (DIK) sa multiorganskom disfunkcijom.
CILJ: Prikazati aktuelna saznanja o primjeni antikoagulantne terapije kod pacijenata oboljelih od COVID-19.
METODOLOGIJA: Istraživanje je dizajnirano kao pregledni rad. PubMed baza podataka je pretražena koristeći pojmove „COVID-19“ i „anticoagulant therapy“, te je identifikovano 10 sistematskih pregleda i 1 meta-analiza. Podaci su prikupljeni, analizirani te prikazani po naslovima.
REZULTATI: SARS-CoV-2 utiče preko sva tri elementa Firhovljeve trijade na nastanak tromboze. Novi koronavirus ima sposobnost direktne aktivacije Hagemanovog faktora koagulacije, oštećenja endotela, kao i nastanka venske staze što dovodi do nastanka venskih i arterijskih tromboza. Povišen D-dimer je čest nalaz kod COVID-19. Razvoj koagulopatije jedan je od najznačajnijih pokazatelja lošeg ishoda bolesti. Kod 71% umrlih je bila prisutna teška koagulopatija.
ZAKLJUČAK: Profilaksa antikoagulansima smanjuje rizik od venske tromboembolije kod pacijenata sa COVID-19. Svim hospitalizovanim pacijentima je potrebno uključiti profilaktičke doze LMWH jednom dnevno. Pacijenti koji su već bili na antikoagulantnoj terapiji se prevode na LMWH – enoksaparin. Produžena profilaksa (do 45 dana) nakon otpusta iz bolnice može smanjiti rizik nastanka trombotskog događaja. Ne preporučuje se tromboprofilaksa kod pacijenata na kućnom liječenju, osim ako za to nema jasnih indikacija. Terapijske doze antikoagulantnih lijekova nemaju prednost nad preventivnim dozama, a povezane su i sa povišenim rizikom od major krvarenja.
Кључне речи:
COVID-19,venska tromboembolija,koagulopatija,heparin,NOAK
Тематска област:
Медицина
Датум пријаве сажетка:
03.01.2022.
Конференцијa:
Informatika u biomedicini 2022